BRISEL – Evropljani su se juče probudili u novoj političkoj stvarnosti poslije izbora za Evropski parlament (EP), na kojima je okončana dominacija glavnih partija desnog i lijevog centra, ocjenjuje agencija AP, dok Blumberg ističe da bi Zeleni, nakon sjajnog izbornog rezultata, mogli da budu ključan faktor pri izboru predsjednika Evropske komisije.

AP navodi da se na izborima izmijenjen politički pejzaž i da ultradesničari, liberalni demokrati i ekolozi postaju snage na koje će ubuduće morati da se računa.

Izlaznost glasača je, ističe američka agencija, najveća u poslednjih 20 godina, a zabrinutost zbog imigracija i bezbjednosti dovela je do toga da stranke na čelu sa Mateom Salvinijem u Italiji i francuskim krajnje desničarskim liderom Marin le Pen budu među najvećim u parlamentu EU.

– Pravila se mijenjaju u Evropi – poručio je italijanski zamjenik premijera i ministar unutrašnjih poslova Salvini u sjedištu svoje ultradesničarske Lige.

– Nova Evropa je rođena – istakao je Salvini.

Salvinijeva Liga je osvojila 33 odsto glasova, što je ogroman skok u odnosu na 2014. godinu kada je partija na evropskom glasanju osvojila samo šest odsto glasova, navodi američka agencija.

U Velikoj Britaniji najveći broj poslaničkih mesta osvojila je partija Bregzit Najdžela Faraža, a građani su „kaznili” vladajuće konzervativce i opozicionu Laburističku partiju zbog njihovog neuspjeha u rukovođenju izlaskom zemlje iz Evropske unije.

Na ovim izborima su partije koje se bore za zaštitu životne sredine postigle snažan uspjeh, naročito u Njemačkoj, kao i liberali koji se bore za slobodu tržišta koji su osvojili 107 poslaničkih mjesta, što je značajan skok u odnosu na 68 mjesta, koliko su osvojili na izborima 2014. godine.

Većina glasača je svoje povjerenje dala onima koji su i do sada imali najviše mjesta, desnom centru – Evropskoj narodnoj partiji (EPP), i lijevom centru – socijalistima.

– Suočeni smo sa oslabljenim centrom parlamenta EU – rekao je lider Evropske narodne partije Manfred Veber i dodao da „od sada, oni koji žele da imaju jaku EU, moraju da udruže snage”.

Lider evropskih socijalista Frans Timermans je, u suštini priznao poraz, iako su ove dvije grupe i dalje ostale najveće grupacije u parlamentu Unije.

– Ako izgubite izbore, ako izgubite poslanička mjesta, morate da budete skromni – rekao je Timermans, inače bivši holandski šef diplomatije.

Izuzetak je, navodi američka agencija, španski premijer Pedro Sančes, čiji su socijalisti osvojili 20 od ukupno 54 španskih mjesta u EP.

EPP je, kako zasad pokazuju prebrojani glasovi, osvojio 179 mjesta, što je pad za 38 mjesta u odnosu na izbore prije pet godina, a socijalisti su, takođe, pali u odnosu na izbore 2014. godine pošto su osvojili 150 mjesta, a na prethodnim izborima 187.

AP navodi da iako stvarna moć u Evropi ostaje u rukama 28 zemalja članica, uticaj parlamenta je u porastu.

Parlament pomaže da se poboljša sigurnost vazdušnog saobraćaja u Evropi, na smanjenje upotrebe plastike, ukida naplaćivanje rominga unutar bloka, povećava privatnost podataka, ukida emisiju izduvnih gasova iz vozila, a važnu ulogu ima i u međunarodnim sporazumima od trgovačkih pa sve do Bregzita, navela je agencija.

Ali sada novi, „neugodni” savezi moraju da se stvaraju.

Tradicionalne političke izvjesnosti su, kako smatra vodeći kandidat Alijanse liberala i demokrata Evrope (ALDE) Margret Vestager, stvar prošlosti.

– Monopol vlasti je prekinut – ocijenila je Vestagerova.

Američka agencija Blumberg istakla je da su Zeleni jedan od najvećih dobitnika ovih evropskih izbora i mogli bi da igraju ključnu ulogu u narednom programu politike bloka.

Zeleni će biti, navodi agencija, četvrta velika grupa u novom Evropskom parlamentu nakon što su postigli skok u mandatima sa sedam na više od devet odsto na ovogodišnjim izborima, što pokazuju danas objavljeni rezultati u Briselu.

AP ističe da partije zelenih u Njemačkoj, Francuskoj, Britaniji i drugim zemljama slave veliki uspjeh koji su postigli na izborima.

Blok Zelenih osvojio je 70 mjesta u parlamentu, što je za 18 više nego 2014. godine.

Takav rezultati mogao bi da dovede Zelene u poziciju da budu jezičak na vagi, kada je u pitanju izbor novog predsjednika Komisije EU.

---

Izlaznost najviša u Belgiji i Liksemburgu
Izlaznost je najviša bila u Belgiji, Liksemburgu, gdje je izašlo više od 80 odsto birača. Visoka izlaznost zabilježena je i u Danskoj, Španiji, Njemačkoj i Grčkoj, dok je najviše apstinenata bilo u Slovačkoj, Češkoj, Sloveniji i Hrvatskoj, gdje je na birališta izašlo manje od 30 odsto upisanih birača.

Poljska vladajuća Partija prava i pravde odnijela je najveću pobjedu do sada na izborima za Evropski parlament, sa osvojenih 45,6 odsto glasova.

Opoziciona Evropska koalicija, u kojoj je i Građanska platforma, koju je nekada predvodio predsjednik Evropskog savjeta Donald Tusk, kao i grupa levičara zauzela je drugo mjesto sa 37,9 odsto glasova.

U Mađarskoj je vladajuća koalicija FIDES-KDNP osvojila 52,33 odsto glasova.



Pravila se mijenjaju u Evropi, poručio je italijanski zamjenik premijera i ministar unutrašnjih poslova Salvini